Trong bối cảnh phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường, Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) trở thành một thủ tục bắt buộc và vô cùng quan trọng đối với các dự án đầu tư. Không chỉ là căn cứ pháp lý để cơ quan quản lý nhà nước xem xét cấp phép, ĐTM còn giúp doanh nghiệp nhận diện trước những rủi ro, từ đó đưa ra giải pháp bảo vệ môi trường và tối ưu chi phí vận hành. Năm 2025, các quy định về ĐTM tiếp tục được cập nhật và siết chặt hơn, yêu cầu chủ dự án phải nắm rõ để đảm bảo tính hợp pháp và phát triển bền vững.
ĐTM là gì?
Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) là gì
Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) là quá trình phân tích, dự báo và đánh giá các tác động có lợi hoặc có hại của dự án đầu tư đối với môi trường tự nhiên và xã hội.
Đây là căn cứ quan trọng để cơ quan chức năng xem xét có cho phép triển khai dự án hay không.
Nói đơn giản: ĐTM chính là “tấm vé thông hành” của dự án trước khi đi vào xây dựng và vận hành.
Tại sao cần phải lập ĐTM?
Yêu cầu pháp lý
- Theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020, nhiều loại dự án bắt buộc phải lập và được phê duyệt báo cáo ĐTM trước khi triển khai.
- Không có ĐTM, doanh nghiệp sẽ không được cấp phép đầu tư hoặc bị đình chỉ hoạt động.
Bảo vệ uy tín doanh nghiệp
- Một sự cố môi trường có thể gây mất lòng tin từ cộng đồng và đối tác.
- ĐTM giúp doanh nghiệp khẳng định sự minh bạch và trách nhiệm xã hội.
Giảm rủi ro, tối ưu chi phí
- ĐTM giúp dự báo trước rủi ro, từ đó đưa ra biện pháp giảm thiểu và tiết kiệm chi phí xử lý sự cố.
Góp phần phát triển bền vững
- ĐTM cân bằng giữa phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường.
- Là điều kiện tiên quyết để thu hút vốn FDI và các dự án quốc tế vốn chú trọng tiêu chí “xanh”.
Quy định pháp luật về ĐTM (cập nhật 2025)
Căn cứ pháp lý
- Luật Bảo vệ Môi trường 2020
- Nghị định 08/2022/NĐ-CP
- Các thông tư hướng dẫn thi hành
Dự án nào phải lập ĐTM?
- Các dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường:
- Khu công nghiệp, khu chế xuất
- Nhà máy sản xuất quy mô lớn
- Dự án hạ tầng giao thông, năng lượng, thủy lợi
- Bãi rác, xử lý chất thải
- Các dự án khác theo danh mục của Chính phủ
Cơ quan thẩm định và phê duyệt
- Bộ Tài nguyên và Môi trường
- UBND cấp tỉnh
- Các Sở TN&MT tùy quy mô dự án
Quy trình thực hiện ĐTM
Quy trình đánh giá tác động môi trường đtm
Một báo cáo ĐTM cơ bản thường trải qua các bước:
- Khảo sát hiện trạng môi trường khu vực dự án
- Thu thập dữ liệu khí tượng, thủy văn, kinh tế – xã hội
- Phân tích, dự báo tác động trong giai đoạn xây dựng, vận hành, đóng cửa
- Đề xuất biện pháp giảm thiểu ô nhiễm
- Lập báo cáo ĐTM theo mẫu quy định
- Trình thẩm định và phê duyệt
Hồ sơ cần chuẩn bị khi lập ĐTM
- Văn bản đề nghị thẩm định báo cáo ĐTM
- 07 bản báo cáo ĐTM in + file mềm
- Các giấy tờ pháp lý của dự án: giấy phép đầu tư, quyết định chủ trương, bản vẽ thiết kế cơ sở…
- Báo cáo nghiên cứu khả thi (FS) hoặc tài liệu tương đương
Chi phí lập ĐTM hết bao nhiêu?
- Phụ thuộc vào quy mô, lĩnh vực, mức độ tác động của dự án.
- Chi phí bao gồm: khảo sát, lấy mẫu phân tích, viết báo cáo, lệ phí thẩm định.
- Thông thường dao động từ 50 triệu – vài trăm triệu đồng cho mỗi dự án.
Đơn vị dịch vụ tư vấn ĐTM uy tín
Nếu doanh nghiệp chưa có đội ngũ chuyên môn, có thể thuê đơn vị tư vấn môi trường để:
- Lập báo cáo ĐTM đúng quy định pháp luật
- Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tránh bị trả lại
- Đại diện làm việc với cơ quan chức năng
- Rút ngắn thời gian phê duyệt
Quy định xử phạt khi không lập ĐTM
Nếu không thực hiện ĐTM đúng quy định, doanh nghiệp có thể bị:
- Xử phạt hành chính lên đến 1 tỷ đồng.
- Bị đình chỉ, thu hồi giấy phép đầu tư.
- Bị cộng đồng, báo chí phản đối, ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp.
Một số câu hỏi thường gặp (FAQ)
Dự án nhỏ có phải lập ĐTM không?
- Tùy theo quy mô và ngành nghề, nhiều dự án nhỏ chỉ cần lập Kế hoạch bảo vệ môi trường (KHBVMT) thay vì ĐTM.
Báo cáo ĐTM có thời hạn bao lâu?
- ĐTM có giá trị trong suốt vòng đời dự án, nhưng nếu dự án thay đổi quy mô, công suất → phải điều chỉnh hoặc lập lại ĐTM.
Cơ quan nào thẩm định báo cáo ĐTM?
- Tùy dự án, cơ quan thẩm định có thể là Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường tại địa phương.
Trên đây là tổng hợp những quy định quan trọng liên quan đến Đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Để tránh rủi ro pháp lý và tối ưu chi phí, doanh nghiệp nên chuẩn bị hồ sơ đầy đủ hoặc hợp tác với đơn vị tư vấn uy tín nhằm rút ngắn thời gian thẩm định và phê duyệt.
