Môi trường đang trở thành một trong những vấn đề cấp bách và được chú trọng hàng đầu trong thời đại hiện nay. Sự phát triển kinh tế và xã hội không thể tồn tại mà không có sự bảo vệ và quản lý tốt của môi trường. Trước thách thức này, đánh giá tác động của môi trường chiến lược đã xuất hiện như một khái niệm quan trọng, mang tính chất không thể thiếu để đảm bảo sự phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Đánh giá môi trường chiến lược là gì?

Đánh giá môi trường chiến lược là quá trình đánh giá và dự báo tác động của các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển lên môi trường. Mục tiêu chính là xác định các biến thể tích cực và tiêu cực của tác động môi trường, từ đó tạo ra các giải pháp giảm thiểu tác động bất lợi và tối đa hóa tác động tích cực, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững trong các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch.

Vai trò và ý nghĩa của đánh giá môi trường chiến lược

Đánh giá môi trường chiến lược có ý nghĩa và vai trò quan trọng như sau:

• Giúp tạo ra một mối liên hệ hợp lý và khoa học giữa môi trường và các chiến lược quan trọng của doanh nghiệp hoặc tổ chức. Giúp nhìn nhận rõ ràng về tác động của các quyết định chiến lược đến môi trường và khám phá các cơ hội và thách thức môi trường liên quan.
• Giúp dự báo và cung cấp thông tin chi tiết và toàn diện về các biến đổi trong môi trường. Qua đó, những tác động tiềm năng của môi trường đến các quyết định chiến lược có thể được hiểu rõ hơn và đưa ra các biện pháp hạn chế tác động môi trường tiềm năng.
• Giúp nhận diện và đánh giá tác động môi trường của các quyết định chiến lược trong quá trình triển khai. Qua đó, nó tạo ra cơ hội để áp dụng các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường tiềm năng và đảm bảo rằng các quyết định chiến lược được thực hiện một cách bền vững và có ít tác động xấu đến môi trường.
• Cung cấp thông tin quan trọng và hỗ trợ trong quá trình đưa ra quyết định chiến lược. Nó giúp xác định các cơ hội và thách thức môi trường, định rõ rủi ro và lợi ích liên quan đến môi trường và đưa ra các giải pháp tối ưu và khả thi để đảm bảo tính khả thi và bền vững của quyết định chiến lược.
• Giúp gắn kết và tích hợp các vấn đề môi trường vào quyết định chiến lược liên quan đến sự phát triển kinh tế – xã hội. Đảm bảo rằng mục tiêu phát triển bền vững được đạt được và môi trường được bảo vệ và cân nhắc một cách toàn diện trong quá trình triển khai chiến lược.
• Tạo ra sự cân nhắc và đồng thuận giữa các bên liên quan đến môi trường. Nó giúp tăng cường ý thức về tầm quan trọng của môi trường và thúc đẩy sự tham gia và hợp tác từ các bên liên quan. Sự cân nhắc và đồng thuận này là cơ sở để đạt được sự chấp thuận và hỗ trợ cho chiến lược phát triển bền vững.

  

Đối tượng phải thực hiện đánh giá môi trường chiến lược

Các đối tượng phải thực hiện đánh giá môi trường chiến lược bao gồm:

• Đánh giá môi trường chiến lược áp dụng cho các chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội ở cấp vùng trọng điểm kinh tế, đảm bảo tích hợp mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững vào quá trình lập và triển khai chiến lược.
• Quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội của các đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.
• Áp dụng cho các chiến lược và quy hoạch phát triển các khu kinh tế đặc thù như khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghiệp, nhằm đảm bảo tích hợp mục tiêu bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển khu vực này.
• Các chiến lược và quy hoạch về khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên quy mô lớn( từ 2 tỉnh trở đi), đảm bảo mục tiêu bảo vệ môi trường và tài nguyên.
• Đánh giá môi trường chiến lược áp dụng cho các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực quy mô quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh có tác động đáng kể đến môi trường.
• Áp dụng cho việc điều chỉnh các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển của các đối tượng trên, trừ trường hợp các ngành, lĩnh vực quy mô quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh có tác động đáng kể đến môi trường.

Nội dung chính của báo cáo đánh giá môi trường chiến lược

Nội dung chính của báo cáo đánh giá môi trường chiến lược bao gồm:

• Trình bày về sự cần thiết và cơ sở pháp lý của việc xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và đánh giá môi trường.
• Mô tả chi tiết về phương pháp và quy trình thực hiện đánh giá môi trường chiến lược.
• Trình bày tổng quan về nội dung và mục tiêu của chiến lược, quy hoạch, kế hoạch được đánh giá.
• Đánh giá tác động của chiến lược, quy hoạch, kế hoạch đến môi trường tự nhiên và khía cạnh kinh tế-xã hội của khu vực hoặc đơn vị được đánh giá.
• Đánh giá sự phù hợp của chiến lược, quy hoạch, kế hoạch với các quan điểm và mục tiêu về bảo vệ môi trường.
• Dự báo và đánh giá xu hướng tích cực và tiêu cực của các vấn đề môi trường trong trường hợp thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch.
• Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu trong quá trình thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch.
• Trình bày thông tin về việc tham vấn các bên liên quan trong quá trình đánh giá môi trường chiến lược.
• Đề xuất các giải pháp để duy trì xu hướng tích cực và giảm thiểu tác động tiêu cực đối với các vấn đề môi trường trong quá trình thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch.
• Đề xuất những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong quá trình thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và đưa ra kiến nghị về hướng xử lý.

  

Quy trình lập báo cáo đánh giá môi trường chiến lược

Quy trình lập báo cáo đánh giá môi trường chiến lược bao gồm các bước sau:

Bước 1: Thực hiện đánh giá môi trường chiến lược

• Đối tượng thực hiện: Cơ quan lập chiến lược, quy hoạch hoặc cơ quan được giao nhiệm vụ lập chiến lược, quy hoạch.
• Đánh giá môi trường: Đánh giá phải được thực hiện đồng thời với quá trình xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch.
• Kết quả đánh giá được tích hợp vào nội dung chiến lược, quy hoạch, kế hoạch.

Bước 2: Gửi hồ sơ đề nghị thẩm định

• Gửi hồ sơ đề nghị thẩm định đến cơ quan có trách nhiệm tổ chức thẩm định.
• Hồ sơ bao gồm đề nghị thẩm định, báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, và dự thảo chiến lược, quy hoạch.

Bước 3: Thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược

• Người thực hiện: Hội đồng thẩm định do Thủ trưởng hoặc người đứng đầu cơ quan có trách nhiệm tổ chức thẩm định thành lập, gồm ít nhất 9 thành viên.
• Cơ quan thẩm định có thể thực hiện các hoạt động khảo sát vùng, kiểm chứng, đánh giá thông tin, lấy ý kiến các tổ chức và chuyên gia liên quan.
• Thời hạn thực hiện thẩm định: 25 ngày làm việc, tính từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Bước 4: Lập hồ sơ báo cáo đánh giá môi trường chiến lược

• Cơ quan lập chiến lược, quy hoạch hoàn thiện báo cáo đánh giá môi trường chiến lược dựa trên ý kiến của hội đồng thẩm định.
• Báo cáo kết quả thẩm định phải thể hiện quá trình thẩm định, kết quả đạt được, những tồn tại cơ bản và đề xuất, kiến nghị của cơ quan thẩm định.
• Hồ sơ gồm: Văn bản giải trình, bản báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, bản dự thảo chiến lược, quy hoạch.
• Thời hạn: Trong vòng 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được báo cáo đánh giá môi trường chiến lược đã hoàn chỉnh.

Bước 5: Phê duyệt báo cáo kết quả thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược

• Cơ quan thẩm định báo cáo có trách nhiệm báo cáo cấp có thẩm quyền về kết quả thẩm định.
• Cơ quan thẩm định trong quá trình thực hiện phê duyệt xem xét ý kiến, kiến nghị của cơ quan thẩm định.
• Thời hạn phê duyệt: Tối đa 15 ngày làm việc( bắt đầu tính từ ngày nhận được báo cáo).

Nội dung thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược

Nội dung thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược bao gồm:

• Trình bày các quy định, luật pháp, văn bản pháp lý liên quan đến việc đánh giá môi trường chiến lược.
• Mô tả các phương pháp, tiêu chuẩn, quy trình và công cụ được áp dụng trong quá trình đánh giá môi trường chiến lược.
• Đánh giá sự phù hợp của chiến lược, quy hoạch, kế hoạch với quan điểm, mục tiêu và chủ trương liên quan đến bảo vệ môi trường. Nêu các giải pháp, biện pháp cụ thể để đảm bảo bảo vệ môi trường trong quá trình triển khai chiến lược.
• Đánh giá, nhận dạng và mô tả các vấn đề môi trường chính có thể phát sinh trong quá trình thực hiện chiến lược. Đưa ra các dự báo về tác động của các vấn đề môi trường này.
• Đánh giá tác động tích cực và tiêu cực của các vấn đề môi trường chính đối với chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển. Dự báo xu hướng phát triển của các vấn đề môi trường trong tương lai.
• Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển. Dự báo xu hướng tác động của biến đổi khí hậu trong quá trình thực hiện chiến lược.
• Đưa ra các giải pháp, biện pháp cụ thể để duy trì tác động tích cực, phòng ngừa và giảm thiểu tác động tiêu cực của các vấn đề môi trường trong quá trình thực hiện chiến lược.
• Nêu rõ các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của chiến lược, quy hoạch được đề xuất bổ sung hoặc điều chỉnh dựa trên kết quả đánh giá môi trường chiến lược.
• Đưa ra những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, phân tích để cung cấp thông tin và kiến thức bổ sung cho quá trình triển khai chiến lược.
• Thời hạn thông báo kết quả thẩm định của hội đồng thẩm định là trong vòng 7 ngày làm việc, tính từ ngày họp hội đồng thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược.

Hy vọng qua bài viết chia sẽ đánh giá tác động chiến lược môi trường sẽ giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích. Nhớ theo dõi website: https://moitruongetc.com để xem nhiều thông tin bổ ích.